SI ANABELLA

“Si Anabella”
Isang pagunitang paglalakbay sa panahon ng dekada
treinta ang kuwentong “Si Anabella.” Isang gabing
maliwanag ang buwan at mga bituin, hinarana ng
binata ang dilag ng kaniyang biyolin. Sa himig ng
isang buong orkestra, sumayaw sila sa malawak na
sala ng malapalasyong tahanan ng binata. Nguni’t
ang binata’y mayaman, at inilayo siya ng kaniyang
ina sa kaniyang pinupusuan. Subalit buong tiyagang
naghintay si Anabella sa pagbabalik nito, at sa wakas
sila ay muling nagsama. (“Anabella” is a nostalgic
trip to the ‘30s. The beau serenades his love with a
violin on a moonlit and starry night, they dance in
the spacious sala of his palatial home to the strains
of a full orchestra, they are the envy of everyone
on the dancefloor. But he is rich and his mother
takes him away from his lover. Anabella, however,
waits patiently for his return and eventually they
are reunited.)
Kung magpatianod ang isang mambabasa sa romantikong
tradisyon, maaari ngang aakalin niyang may taglay itong mga
romantikong sangkap na sa katunayan ay hindi naman makikita sa
kuwento mismo. Hindi naman lubhang mali ang ganitong paraan
ng pagbasa kung ipinapalagay na ang kuwentong “Si Anabella” ay
akmang halimbawa ng isang makaluma’t romantikong kuwento.
Dagdag pa ni Villareal bilang komentaryo sa kuwento (1994, 13):
Maaaring sabihing pinapatibay ng “Si Anabella” ang
puna ng mga manunuri hinggil sa kahinaan ng
panitikang bernakular sa Pilipinas: na ito’y dulot
ng “malagkit na romantisismo,” “walang kaingatan
sa teknik,” pagkabuhaghag ng estruktura,
“didaktisismo,” at “sentimentalismo.”  (In a way,
“Anabella” confirms what critics have listed as the
weaknesses of vernacular literature in the
Philippines: “a cloying romanticism,”)